Pajotse natuurgebieden en bossen

Natuurgebied Volsembroek in Sint-Pieters-Leeuw aan de opnieuw meanderende Zuun.

Bossen en natuurgebieden

Via Hallerbos sluit het Pajottenland aan bij de Brabantse Wouden, goed voor meer dan 10.000 hectare waardevolle natuur. Maar ook in het Pajottenland zelf vind je waardevolle én unieke bossen en natuur terug. In de zeer natte delen langs de vele beekjes, die niet geschikt waren voor productieve landbouw, hield door de eeuwen heen de oude bebossing stand. Neigembos, Berchembos, Bos Nieuwenhove, Steenhoutbos, Raspaillebos, Kesterheide en Ter Rijst zijn nog relicten van oude wouden, net zoals de kleinere bosjes langs de Mark in Galmaarden en de Zuunbeek in Sint-Pieters-Leeuw. Naast de kleine landschapselementen die als natuur-habitats dienstdoen, kent de regio ook enkele waardevolle natuurgebieden en bossen, hoewel eerder beperkt in omvang.

Kasteel van Ter Rijst

Aan het kasteel van Ter Rijst ligt een bosreservaat van 200 hectare met heel wat inheemse bomen en met een rijkdom aan struiken in de bosranden. Zeer typisch is de overvloedige aanwezigheid van boshyacint en daslook. Je vindt er ook zeldzame planten, zoals wilde narcissen en de kleine maagdenpalm. Konijnen, vossen, fazanten, glanskop, reeën en ook houtsnippen en vleermuizen vinden in het reservaat een veilig onderkomen

Neigembos

Op de grens met Oost-Vlaanderen ligt het Neigembos, een gemengd eiken- en beukenbos en restant van het vroegere Kolenwoud. Door haar zeer sterk wisselend reliëf met verschillende geologische lagen is ook de plantengroei en de fauna er zeer gevarieerd, met meer dan 250 verschillende plantensoorten – waaronder de reuzenpaardenstaart, heermoes, bosanemoon, speenkruid, scherpe en kruipende boterbloem, dotterbloem en pinksterbloem – 40 vogelsoorten, 180 soorten dagvlinders en 265 soorten kevers. Verder leven er nog hazelwormen, bruine kikkers en diverse salamandersoorten.

Kluysbos en Raspaillebos

In het Kluysbos en het Raspaillebos, op de grens tussen Galmaarden en Geraardsbergen, waar verschillende bronnen ontspringen, zorgen onder meer de pinksterbloem, dotterbloem, speenkruid, wilde narcis en wilde hyacinten jaarlijks voor een kleurenspektakel. In de bosrand van het bosreservaat - onder beheer van Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en het Natuur- en milieueducatie centrum De Helix - waar een specifiek microklimaat heerst, hebben zoogdieren zoals de wezel, hermelijn en bunzing, vogels waaronder de zwartkop, nachtegaal en geelgors, en insecten zoals de kleine ijsvogelvlinder en sleedoornpage hun habitat. Samen met de andere beboste hellingen tussen de Mark en de Dender vormen het Raspaillebos en het Kluysbos ook een belangrijk punt voor trekvogels op hun jaarlijkse trek naar het zuiden, en is er een rijke populatie van roofvogels – buizerd, torenvalk, wespendief, havik, steenuil – te vinden.

Kesterheide

Maar ook Kesterheide met zijn broekbossen, uitgesproken voorjaarsflora en kleinschalige akkers waar akkervogels thuis zijn, de Zuunbeekvallei met enkele historische graslanden, kleine boskernen en verschillende oude hagen waar water- en roofvogels maar ook vossen en hermelijnen zich verschuilen, en de vallei van de Mark met bloemrijke vochtige graslanden waar de blauwborst, kleine karekiet, ijsvogel en rietgors hun leefgebied hebben, zijn waardevolle natuurgebieden in het hart van het Pajottenland.